" El conflicto entre dos lealtades

El conflicto entre dos lealtades

0

En el entramado de los ritos que rigen las relaciones familiares, no era extraño que se presentaran conflictos entre la lealtad a diferentes deberes. El caso que leeremos es muy famoso y está relatado tanto en las 列女传 Liè nǚ zhuàn, Biografías de mujeres destacadas, escritas por 刘向 Liú Xiàng (77-6 a.e.c.), como en varios textos de historia. Se trata de una famosa traición, con todos los componentes de una lucha por el trono, desatada en el pequeño reino de Dài. El señor 赵成 Zhào Chéng de 晋 Jìn siempre había ambicionado anexionar este reino y lo planificó con cuidado. Primero entregó a su hija como esposa al rey de Dài y luego animó a su hijo a que, a su muerte, conquistara el reino. Aprovechando que el luto todavía no había terminado, invitó al rey de Dài a un banquete y lo mandó a asesinar. Se apoderó, entonces, del reino y planificó entregar a su hermana a otro hombre, posiblemente para seguir con su entramado político. Esta, sin embargo, no se dejó utilizar y se suicidó para impedir seguir siendo una marioneta de su padre y su hermano.

La biografía de la dama Zhào pertenece al libro V, 节义传 Jié yì zhuàn, "Biografías de íntegras y justas" y es la séptima biografía. En el conflicto de lealtades a su esposo fallecido y su hermano, elige a su esposo, que había sido asesinado a traición por orden de su hermano. Así, elige la justicia y también su independencia.

《代赵夫人》

Dài zhào fū rén

La dama Zhào de Dài

1. 代赵夫人者,赵卫子之女,襄子之姊,代王之夫人也。

Dài zhào fū rén zhě, Zhào Wèi zǐ zhī nǚ, Xiāng zǐ zhī zǐ, Dài wáng zhī fū rén yě.

La dama Zhào de Dài, era la hija de Zhào Wèizǐ, la hermana mayor de Xiāngzǐ y la esposa del rey Dài.

卫子既葬,襄子未除服,地登夏屋,诱代王,使厨人持斗以食代王及从者,行斟,阴令宰人各以一斗击杀代王及从者。

Wèi zi wù zàng, jià zi wèi chú fú, dēng Xià wū, yòu dài wáng, shǐ chú rén chí dòu yǐ shí dài wáng jí cóng zhě, xíng zhēn, yīn lìng shā shǒu gè yǐ yī dòu jī shā zhě.

Cuando Wèizǐ ya había sido sepultado y Xiāngzǐ todavía no se había quitado las vestimentas de luto, ascendió a la montaña. Para engañar al rey de Dài, hizo que el cocinero llevara un cucharón de gran capacidad para servir al rey y sus seguidores. Cuando estaban sirviendo, ordenó en secreto que el oficial Gè usara el gran cucharón para asesinar al rey de Dài y sus seguidores.

因举兵平代地而迎其姊赵夫人,夫人曰:“吾受先君之命事代之王,今十有馀年矣。代无大故,而主君残之。

Yīn jǔ bīng píng dài dì ér yíng qí zǐ zhào fū rén, fū rén yuē: “Wú shòu xiān jūn zhī mìng shì dài zhī wáng, jīn shí yǒu yú nián yǐ. Dài wú dà gù, ér zhǔ jūn cán zhī.

Entonces alzó su ejército sobre las tierras de Dài y prometió a su hermana, la dama Zhào, a otro hombre. La dama dijo: "Desde que recibí la orden del anterior gobernante de servir al rey Dài, ya han pasado más de diez años. Dài no hizo nada grave, y el soberano lo ha destruido.

今代已亡,吾将奚归?且吾闻之,妇人之义无二夫。吾岂有二夫哉!欲迎我何之?以弟慢夫,非义也。

Jīn dài yǐ wáng, wú jiāng xī guī? Qiě wú wén zhī, fù rén zhī yì wú èr fū. Wú qǐ yǒu èr fū zāi! Yù yíng wǒ hé zhī? Yǐ dì màn fū, fēi yì yě.

Ahora que Dài ha desaparecido, ¿adónde voy a retornar? Escuché además esto, que no es justo que las mujeres tengamos dos esposos. ¡Cómo tendría dos esposos! ¿Por qué deseas entregarme? Despreciar un esposo a causa de un hermano menor no es justo.

以夫怨弟,非仁也。吾不敢怨,然亦不归,遂泣而呼天,自杀于靡笄之地。代人皆怀之。

Yǐ fū yuàn dì, fēi rényě. Wú bù gǎn yuàn, rán yì bù guī, suì qì ér hū tiān, zì shā yú mí jī zhī dì. Dài rén jiē huái zhī.

Enemistarme con un hermano menor a causa de un esposo no es humanitario. No me atrevo a enemistarme y entonces no regresaré. Luego de llorar y clamar al Cielo se suicidó en el lugar con una horquilla para el cabello. Toda la gente de Dài se conmovió por ella.

君子谓赵夫人善处夫妇之间。《诗》云:“不僭不贼,鲜不为则。”此之谓也。

Jūn zǐ wèi zhào fū rén shàn chǔ fū fù zhī jiān. “Shī” yún: “Bù jiàn bù zéi, xiān bù wéi zé.” Cǐ zhī wèi yě.

Un sabio dijo que la dama Zhào era excelente en las relaciones entre esposo y esposa. El Clásico de la Poesía dice: "No sobrepasar el propio lugar ni causar daño, pocas veces es imitado." Estas son sus palabras.

2. 颂曰:惟赵襄子,代夫人弟,袭灭代王,迎取其姊,姊引义理,称引节礼,不归不怨,遂留野死。

Sòng yuē: Wéi Zhào Xiāng zǐ, dài fū rén dì, xí miè dài wáng, yíng qǔ qí zǐ, zǐ yǐn yì lǐ, chēng yǐn jié lǐ, bù guī bù yuàn, suì liú yě sǐ.

Las Odas dicen: "Zhào Xiāngzǐ era el hermano menor de la esposa de Dài. Atacó y eliminó al rey Dài y prometió entregar a su hermana mayor. Su hermana mayor adujo principios de justicia y apeló a la integridad y los ritos para no volver ni enemistarse, sino que permaneció en el campo y murió.

Estos son los capítulos de 列女传 Liè nǚ Zhuàn, Biografías de mujeres destacadas, que ya hemos traducido. Nuestro proyecto es traducir el libro completo y también enriquecer las notas a la traducción.

1. 母仪传 Mǔ yí zhuàn, Biografías de modelos de maternidad

1.2 弃母姜嫄, Qì mǔ Jiāng yuán, Jiāng Yuán, la madre de Qì 

1.3 契母简狄 Xiè mǔ Jiǎn dí, Jiǎn dí, madre de Xiè

1.4 《启母涂山》Qǐ mǔ Túshān, Túshān, madre de Qǐ

1.9 《鲁季敬姜》 Lǔ Jì Jìng Jiāng,  Jìng Jiāng del clan Jì de Lǔ 

1.10 《楚子发母》Chǔ Zǐ fā mǔ, La madre de Zǐfā de Chǔ 

1.11《邹孟轲母》Zōu Mèng kē mǔ, La madre de Mèngkē de Zōu

1.13 《魏芒慈母》Wèi Máng cí mǔ, La compasiva madre Máng de Wèi 

1.14 《齐田稷母》Qí Tián jì mǔ, La madre de Tiánjì de Qí 

2. 贤明传 Xián míng zhuàn, Biografías de conocedoras y esclarecidas

2.1 《周宣姜后》Zhōu Xuān Jiāng hòu, Jiāng, esposa del rey Xuān de Zhōu  

2.2 《齐桓卫姬》Qí Huán Wèi Jī, Jī de Wèi, esposa de Huán de Qí

2.5. 楚庄樊姬Chǔ Zhuāng Fán jī, La concubina Fán del rey Zhuāng de Chǔ

2.14 《楚老莱妻》Chǔ Lǎo Lái zhī, La esposa de Lǎo Lái de Chǔ

2.25 《楚于陵妻》Chǔ Wū líng qī, La esposa de Wūlíng de Chǔ

3. 仁智传 Rén zhì zhuàn, Biografías de humanitarias y sabias

3.7 卫灵夫人 Wèi Líng fū rén, La esposa de Líng de Wèi

3.14 《魏曲沃负》Wèi Qū wò fù, La mujer de Qūwò de Wèi 

4. 贞顺传 Zhēn shùn zhuàn, Biografías de castas y obedientes

4.1 召南申女 Shào nán Shēn nǚ, La mujer de Shēn en Shàonán 

4.8 《齐杞梁妻》 Qí Qǐ Liáng qī, La esposa de Qǐ Liáng de Qí 

4.11《楚白贞姬》Chǔ Bái zhēn Jī, La casta Jī de Bái de Chǔ

5. 节义传 Jié yì zhuàn, Biografías de íntegras y justas

5.1 《鲁孝义保》Lǔ xiào yì bǎo, La justa nodriza de Xiào del reino de Lǔ

6. 辩通传 Biàn tōng zhuàn, Biografías de hábiles con el discurso

7. 孽嬖传 Niè bì zhuàn, Biografías de favoritas malvadas

7.1 夏桀末喜 Xià Jié Mò xǐ, Mòxǐ, esposa de Jiè de la dinastía Xià

7.2 《殷纣妲己》Yīn Zhòu Dá jǐ, Dá jǐ, de Zhòu de Yīn. La pérdida del Mandato del Cielo del último rey Shāng 

7.3《周幽褒姒》Zhōu Yōu Bāo Sì, Bāo Sì, esposa de Yōu del reino de Zhōu. Una bella mujer, un conjuro y una venganza

8. 续列女传 Xù liè nǚ zhuàn, Biografías suplementarias

8.2《陈辩女》Chén biàn nǚ, La discutidora de Chén 

Descargar PDF

Entradas que pueden interesarte

Sin comentarios